استخراج و شناسایی برخی ازترکیبات طبیعی گیاه خوشاریزه(echinophora platyloba)

گیاه echinophora platyloba (خوشاریزه معطر) یکی از دو گونه انحصاری ایران متعلق به خانواده چتریان، دارای برخی خواص دارویی شناخته شده از جمله: اثرات ضد میکروبی، ضد باکتریایی، ضد قارچی و موثر در درمان سندروم پیش از قاعدگی می باشد. این گیاه دارای مصارف سنتی به عنوان: چاشنی پنیر، ماست، سوپ، ترشیجات و محصولات لبنی بوده و علی رغم اهمیت دارویی زیاد آن مورد مطالعه فیتوشیمیایی اندکی قرار گرفته است. در این پژوهش گیاه خوشاریزه از منطقه دیمی در اطراف شهرستان ملکان جمع آوری شده است. اندام های مختلف گیاه شامل بخش های هوایی و زمینی جمع آوری و خشک گردید. پس از خرد کردن اندام های مذکور، عصاره آنها در سه حلال با قطبیت های متفاوت: n-هگزان، اتیل استات و متانول تهیه گردید. با استفاده از روش کروماتوگرافی ستونی برخی از ترکیبات طبیعی مربوط در عصاره تهیه شده از اندام-های مختلف گیاه جداسازی و با استفاده از روش های طیف سنجی ft-ir، 1d-1h-nmr و 1d-13c-nmr و gc-ms شناسایی گردیدند. ترکیب ساکاروز از عصاره متانولی ریشه گیاه به مقدار زیاد جداسازی و شناسایی شد. از عصاره n-هگزان اندام هوایی گیاه مخلوط دو استروئید استیگمااسترول و ?-سیتواسترول جداسازی و شناسایی شد و از عصاره اتیل استاتی یک استرول گلیکوزیدی و یک هیدروکربن گلیکوزیدی دیگر با محل اتصال استری جداسازی و شناسایی شد. نتایج حاصل از پروژه نشان دهنده وجود ترکیبات طبیعی متنوع و پراهمیت در این گیاه می باشد.